خرید گاوآهن
گاوآهن یکی از مهمترین تجهیزات کشاورزی و باغبانی به شمار می رود. با توجه به اینکه در بیشتر مناطق ایران عملیات خاکورزی به صورت مکانیزه انجام می شود، استفاده از گاوآهن امری متداول است و بسیاری از کشاورزان به دنبال خرید گاوآهن هستند. گاوآهن در خاکورزی و آماده سازی زمین کاربرد دارد. این دستگاه ابتدا خاک را خرد کرده و سپس آن را زیر و رو می کند. با استفاده از آن می توان علف های هرز و آفات را نیز کنترل کرد. اما باید بدانید که با توجه به اقلیم خشک و گرم که اکثر مناطق را شامل می شود، استفاده مکرر از آن می تواند در بلند مدت موجب فرسایش و تخریب خاک شود.
کاربرد و ویژگی های گاوآهن
گاوآهن تاریخچه طولانی مدتی دارد. در ایام قدیم این دستگاه به وسیله چهارپایان به حرکت در می آمد. امروزه گاوآهن وسیله ای است که لایه های زیرین و سطح سفت خاک را به جهت آماده سازی خاک برای کشت می شکافد. در کشاورزی انجام هر عملیات روی خاک را خاکورزی می نامند. گاوآهن جزء وسایلی است که عملیات اولیه را انجام می دهد (خاک ورزی اولیه). بعد اتمام کار با گاوآهن، در صورتی که نیاز باشد، از سایر ادوات آماده سازی به منظور آماده سازی نهایی (خاک ورزی ثانویه) استفاده می گردد. خاکورز گاوآهن پس از شکافتن زمین به عمق حدود ۳۰ سانتی متر، خاک را بالا می آورد و به سطح می ریزد و در عوض خاک روی سطح را به زیر می برد. در واقع گاوآهن برگرداندار علاوه بر شکافتن خاک، آن را زیر و رو هم می کند. امرزوه متخصصین حوزه کشاورزی نظر بر این دارند که زیرورو کردن خاک بخصوص در سال های متوالی و زیاد، برای زمین کشاورزی مضر است و استفاده از این وسیله را پیشنهاد نمی کنند.
معرفی انواع گاوآهن
گاوآهن برگردان دار
این دستگاه دارای خیش و تیغ فولادی ضد سایش است که به یک شاسی متصل شده اند. گاوآهن برگردان دار خاک را به طور کامل زیر و رو می کند و خاک عمق را به روی سطح می آورد. کارکرد این گاوآهن بدین صورت که است که از طریق ایجاد شیار در زمین در عمق 10 تا 45 سانتی متر، زیر و رو کردن خاک را انجام می دهد.
گاوآهن برپردان دار نیز به چند مدل سوار، نیمه سوار و دنباله بند تقسیم می شود. برای مزارع و زمین های کوچک، خرید گاوآهن برگردان دار سوار و برای مزارع و زمین های متوسط و بزرگ، گاوآهن برگردان دار نیمه سوار یا دنباله بند توصیه می شود. گاوآهن سوار به 3 نقطه از تراکتور متصل و سوار می شود و گاوآهن نیمه سوار یک چرخ در عقب دارد که در جلو فقط به بازوهای پایینی تراکتور متصل می شود. یعنی در نیمه سوار ماشین فقط دو نقطه اتصال به تراکتور دارد. گاوآهن دنباله بند بر خلاف سوار و نیمه سوار، فقط یک نقطه اتصال دارد و از سمت جلو فقط به مالبند ثابت یا گردان تراکتور متصل می شود.
گاوآهن های نیمه سوار و دنباله بند در به خاک انداختن خیش ها از جک هیدرولیکی استفاده می کنند. گاوآهن هایی که بیشتر از 4 یا 5 خیش دارند از نوع نیمه سوار می باشند؛ چون بلند کردن این تعداد خیش با دستگاه هیدرولیک تراکتور مشکل است. گاوآهن با 7 خیش یا بیشتر معمولاً از نوع دنباله بند هستند. قابل توجه است که گاوآهن هایی که تعداد خیش بیشتر دارند برای مزارع بزرگتر مناسبتر هستند و زمان اجرای شخم را کم می کنند.
گاوآهن بشقابی
گاوآهن بشقابی در خاک های سخت و دارای ریشه ای کاربرد دارد که گاوآهن برگرداندار نمی تواند به خوبی خاک را شکاف دهد. هر گاوآهن بشقابی شامل صفحه ای بشقابی شکل به قطر 50 تا 95 سانتی‌متر است که از مرکز بشقاب می چرخد. در گاوآهن بشقابی معمولا چندین بشقاب روی یک شاسی قرار دارند. گاوآهن بشقابی توسط تراکتور کشیده می شود. کارکرد این گاوآهن بدین شکل است که با حرکت تراکتور و گاوآهن، در اثر نیروی ناشی از مقاومت خاک، بشقاب ها به حول محور خویش می چرخند. سپس لبه تیز بشقاب، ستونی از خاک را بریده و در سطح شیب دار آن، خرد می کند. بعد اانجام کار بشقاب ها بالا می روند و به سمت راست گاوآهن بر می گردند.
گاوآهن قلمی یا چیزل
در گاوآهن قلمی یا چیزل مجموعه ای از قلم های متوسط روی یک شاسی سوار شده اند و خیش های آن به شکل مثلث و قلمی است. ابعاد قلم های فولادی این گاوآهن بسیار متفاوت است و می توان آنها را به سه اندازه کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم کرد.
گاوآهن قلمی بر خلاف گاوآهن برگرداندار و بشقابی خاک را بر نمی گرداند. کارکرد این گاوآهن بدین شکل است که تنها با نفوذ درون خاک، آن را می شکافد و شیاری در خاک ایجاد می کند. این مدل شکاف دادن خاک را نیمه شخم می گویند. نیمه شخم در آیش یکساله یا زمستانه کاربرد دارد.
توصیه می شود از گاوآهن چیزل زمانی استفاده کنید که نباید بقایای گیاهی را در زیر خاک کرد. همچنین این نوع گاوآهن برای ذخیره‌سازی مناسب رطوبت درون خاک و محدود کردن تبخیر سطحی مناسب است. در صورت عدم نیاز به دفن بقایای گیاهی، گاوآهن چیزل اقتصادی تر است و سرعت کار با آن نیز بیشتر از گاوآهن برگرداندار می باشد.
گاوآهن زیر شکن
نوع سنگین گاوآهن چیزل که برای شکستن لایه های سخت و فشرده خاک به کار می رود، گاوآهن زیر شکن است. زمانی که یک لایه غیر قابل نفوذ در عمق خاک وجود داشته باشد می آید از این دستگاه استفاده می شود. معمولاً گاوآهن زیر شکن، خاک را در عمق 45 تا 75 سانتی متری و گاهی بیشتر باز می کند.
اجزای اصلی یک گاوآهن
اجزای تشکیل دهنده گاوآهن بسته به نوع گاوآهن است. به طور کلی بخش های اصلی یک گاوآهن عبارتند از:
- قاب: قاب گاوآهن آن قسمتی است که سایر قطعات دیگر را متصل نگه می دارد
- نقطه پیوست: این قسمت برای اتصال گاوآهن به تراکتور کاربرد دارد
- تنظیم کننده ارتفاع: با استفاده از این قسمت می توان عمق شخم را تنظیم کرد
- شیار: این جزو از گاوآهن خاک را می برد و برش می دهد
- تخته قالب: قسمت اصلی خاکی که توسط شیار بریده شده را برمی گرداند
گاوآهن علاوه بر قسمت های نام برده شده می تواند اجزای دیگر و تجهیزات اضافه ای مثل تیغه ای که خاک را به صورت عمودی در امتداد شیار برش می دهد، باشد. انواع دیگری از گاوآهن های مدرن وجود دارد که طراحی و ساخت پیچیده ای دارند؛ با این حال دانستن قطعات اصلی که در گاوآهن وجود دارند و در بالا ذکر شد، حائز اهمیت است.
